قطع های مختلف در چاپ
به طور کلی واژه قطع در بازار چاپ به معنای اندازه پهنا در ارتفاع یک برگ کاغذ است. در این میان متناسب با کاربردهای مختلف، قطع های متفاوتی وجود دارند که هر کدام دارای سایزهای استاندارد مخصوص به خود هستند.
علت اینکه از قطع های مختلف استفاده میگردد نیازهای متعددی است که با استفاده از این قطعها میتوان به کاهش هزینه و حمل و نقل آسانتر کمک کرد. از طرف دیگر با استفاده از سایزهای کاربردی میتوان از به هدر رفتن کاغذ جلوگیری کرده و در چاپ، استفاده حداکثری از کاغذهای ورقی را داشت.
فرض کنید که یک تراکت در اندازه A4 را بخواهید به صورت دورو در یک کاغذ به چاپ برسانید. در این حالت اگر از فرم بندی و قطع های مناسب استفاده نگردد، حجم زیادی از کاغذ به هدر رفته و هزینه بالایی را منجر میشود.
نام های مختلفی برای قطع ها وجود دارد که این نامگذاری ناشی از نحوه استفادهی آنها است. به عنوان مثال قطع جیبی با داشتن سایز 11*15 مناسب برای چاپ محصولات چاپی بر روی کاغذ هایی است که کوچک بوده و در جیب جا میشوند. همچنین نامگذاری رحلی کتابها نیز ناشی از آن است که برای سهولت در خواندن دستهای از کتابها با ابعاد بزرگتر از پایههای چوبی به نام رحل استفاده شده است.
در جدول زیر قطع های مختلف چاپی همراه با اندازه کاغذ آنها بیان شده است.
نوع قطع |
اندازه کاغذ |
تعداد صفحات در هر طرف فرم |
سلطانی |
70*100 |
4 |
رحلی کوچک |
60*45 |
4 |
رحلی بزرگ |
70*50 |
4 |
وزیری |
70*50 |
8 |
رقعی |
60*45 |
8 |
خشتی |
70*50 |
6 |
بیاضی |
70*50 |
4 |
جیبی |
60*45 |
16 |
جیبی پالتویی |
70*50 |
24 |
همانطور که مشخص است با توجه به سایز و موارد مورد استفادهی هر کدام از قطع های فوق میتوان در فرم آنها چندین صفحه را کنار هم چیدمان کرد. به طور مثال برای قطع وزیری با توجه به اندازه کاغذ مورد استفاده میتوان در هر طرف فرم، 8 صفحه را مطابق با اصول خاص کنار هم قرار داد.
لازم به ذکر است که هر کدام از قطع ها دارای ابعاد متفاوت در زمان پیش از برش و پس از آن هستند.
فرم بندی چیست؟
به نحوهی چیدمان طرحها در صفحات مخصوص چاپ با توجه به ابعاد مختلف و نوع چاپ، فرم بندی گفته میشود. به بیان سادهتر میتوان فرم بندی را اینگونه تعریف کرد که پیش از چاپ محصولات چاپی بایستی صفحات طرح را متناسب با ترتیب مورد نظر و مطابق با اصول و دستورالعملهای خاص چیدمان، در کنار هم قرار داد. این عمل در نرم افزارهای مختلفی همچون Illustrator، Corel Draw و In Design انجام میگیرد. که در این میان، In Design یکی از کاربردیترین نرم افزارها جهت انجام عملیات فرم بندی است.
انواع فرم بندی و سایزهای رایج آن
چیدمان طرحها با توجه به عواملی مختلفی میتواند متفاوت باشد. از جمله آنها میتوان به نوع محصول چاپی، تعداد صفحات آن، دو رو یا تک رو بودن چاپ محصول و همچنین سایزهای مختلفی که هر طرح چاپی میتواند داشته باشد اشاره کرد. به طور مثال فرم بندی تراکتهای A5 و A4 تک رو با کاتالوگ و بروشورهای چند صفحهای بسیار متفاوت بوده و هرکدام قوانین چیدمان خود را میطلبند.
در این میان مبحث دیگری در رابطه با اندازه و سایز فرم بندی مطرح است. در بازار سایزهای مختلفی در قالب قطعهای گوناگون وجود دارد که بسته به اندازه محصول چاپی و چیدمان آن مورد استفاده قرار میگیرند. اندازههای رایج بازار 70*100، 70*50، 90*60، 45*60 است. البته سایزهای کوچتر و متناسب با این ابعاد نیز مورد استفاده قرار میگیرند. در محله ما که راهنمای شهری منطقه 22 تهران است مجموعه چاپ فردوس برین معرفی شده است.
به همین دلیل سه نوع دستهبندی در دستگاههای فرم بندی و چاپ وجود دارد که به ترتیب، 4.5 ورقی، 2 ورقی و GTO نام دارند.
اندازه های 70*100 و 90*60 در دستهی 4.5 ورقی جای دارند. پس از آن، دسته 2 ورقی بوده که به صورت نصف ابعاد 4.5 ورقی و در اندازههای 70*50 و 45*60 قرار دارد. حال هرچه این تقسیمات به صورت کوچکتر تکرار شوند، به دستهبندی GTO خواهیم رسید.
عملیات مربوط به فرم بندی یک محصول چاپی نیازمند دقت بالا و تجربه کافی است. چرا که چیدمان حتی یک صفحه به صورت اشتباه میتواند تمامی محصول چاپی را خراب کند. این اتفاق بیشتر در مورد محصولات چاپی که تعداد صفحات بالایی داشته و در قالب یک کتاب، مجله، بروشور و کاتالوگ هستند از اهمیت بالاتری برخوردار است.
پس از آنکه فرم بندی یک کار چاپی به پایان رسید مرحله بعدی، صحافی همراه با برش، ایجاد تاهای مختلف و دوختن یا چسپ زدن محصول چاپی توسط دستگاههای مخصوص است. این مرحله نیز اگر توسط چاپخانه مجهز انجام نگیرد مشکلات متعددی را ایجاد میکند.
چاپ و انتشارات فردوس برین ارائه کننده کلیه خدمات چاپ و نشر همراه با مشاوره رایگان در این زمینه می باشد. همچنین محصولاتی مانند: تقویم رومیزی، کارت ویزیت، تراکت، کاتالوگ و... همراه با گارانتی کیفیت ارائه می شود. برای اطلاع بیشتر از چاپ و نشر فردوس برین به وب سایت محله ما مراجعه نمایید.